Wat is een schema voor conformiteitsbeoordeling?

Conformiteitsbeoordeling wil zeggen dat een onafhankelijke partij beoordeelt of aan bepaalde eisen wordt voldaan. Deze onafhankelijke partij is een certificatie- of inspectie-instelling of laboratorium welke onder toezicht staat van de Raad voor Accreditatie.

In een schema voor conformiteitsbeoordeling liggen de eisen vast (wie beoordeelt wat op welke manier). De schemabeheerder stelt de eisen op in samenspraak met alle betrokken partijen. De schemabeheerder is een onafhankelijk private partij die schema’s ontwikkelt en beheert voor het betreffende onderwerp.

De conformiteitsbeoordeling leidt uiteindelijk tot een certificaat of verklaring van conformiteit welke door de certificatie- inspectie-instelling of laboratorium wordt afgegeven.

Schemabeheerders die lid zijn van de VvS voldoen aan de NTA 8813-norm. In deze norm zijn eisen vastgelegd waaraan een onafhankelijk schemabeheerder moet voldoen om op een hoogwaardige wijze schema’s te ontwikkelen en beheren. NTA 8813 is gratis beschikbaar bij NEN via deze link.

VvS leden worden eens per twee jaar getoetst op het voldoen aan NTA 8813 Zie Externe beoordeling.

Waar worden schema’s voor gebruikt?

Conformiteitsbeoordeling vindt plaats met een bepaald doel, dit kan zijn om marktpartijen aan te tonen dat aan bepaalde eisen wordt voldaan en het kan zijn dat het wordt ingezet om bepaalde publieke beleidsdoelstellingen te realiseren.

Volgens het kabinetsstandpunt voor conformiteitsbeoordeling (waaronder keuring en certificatie) en accreditatie (Kamerstuk 29304, nr. 6 d.d. 21 september 2016) kan het gebruik van conformiteitsbeoordeling als beleidsinstrument een goede manier zijn om aan te sluiten bij het zelfregulerende vermogen van een sector. Een belangrijke voorwaarde is dat de private conformiteitsbeoordeling inhoudelijk goed aansluit bij het doel dat met de regelgeving beoogd wordt.

Schema’s voor conformiteitsbeoordeling worden op verschillende manieren gebruikt:

Wettelijk

Op verschillende beleidsterreinen is in de wetgeving een verplichte conformiteitsbeoordeling opgenomen. Deze beoordeling vindt vaak plaats op basis van een schema welke door een onafhankelijke schemabeheerder is ontwikkeld en wordt beheerd.

Voorbeelden van schema’s die wettelijk zijn verankerd zijn:

• Inspectie van bodembeschermende voorzieningen (SIKB)
• Certificatieschema voor het opsporen van ontplofbare oorlogsresten uit de Tweede Wereldoorlog (VOMES)
• Rekensoftware voor het berekenen van de energieprestatie van gebouwen (InstallQ)
• Inspectieschema Brandbeveiliging (CCV)
• Onderhoud en inspecties aan technische installaties (SCIOS)
  
  

Beleidsondersteunend

Naast de wettelijk verplichte conformiteitsbeoordeling wordt er op verschillende beleidsterreinen gebruik gemaakt van vrijwillige conformiteitsbeoordeling. Het resultaat van de beoordeling wordt dan bijvoorbeeld gebruikt bij de inkoop van diensten of goederen. Op indirecte wijze worden zo beleidsdoelstellingen van de overheid gerealiseerd.

Voorbeelden van beleidsondersteunende schema’s:

• CO2-prestatieladder (SKAO)
• On the way to Planet Proof (SMK)
• VCA-Veiligheids Checklist Aannemers (SSVV)

Hoe is het toezicht geregeld?

Het uitgangspunt van de leden van de VvS is dat schema’s onder accreditatie worden uitgevoerd. Dat betekent dat de Raad voor Accreditatie (RvA) toeziet op zowel de totstandkoming en inhoud als de juiste uitvoering van schema’s. Op de website van de RvA is de zogenaamde BR010 lijst te vinden waarop de schema’s staan die door de RvA zijn beoordeeld en die onder accreditatie kunnen worden uitgevoerd. Daarbij is ook aangegeven of het een schema is op basis van een wettelijke verplichting.

Om een aantal redenen kan een schemabeheerder een schema te ontwikkelen en beheren dat (nog) niet onder accreditatie wordt uitgevoerd. Redenen daarvoor kunnen zijn:

• Het schema bevindt zich in een fase van uitontwikkeling en testen.
• De omvang van het aantal certificaten/inspecties is te beperkt om de kosten voor accreditatie te rechtvaardigen.

In het geval een schema niet onder accreditatie wordt uitgevoerd is de schemabeheerder op basis van de NTA 8813-norm verplicht om zelf toezicht op de uitvoering van het schema te organiseren.

Hoe worden schema’s opgesteld?

Als het nodig is om een schema voor conformiteitsbeoordeling (keuringsschema) te ontwikkelen, is het voor een ministerie van belang dat een onafhankelijke schemabeheerder dit doet. De onafhankelijke schemabeheerder ontwikkelt het schema met betrokkenheid van alle belanghebbenden en alle relevante deskundigheid. Bij de selectie van de schemabeheerder is van belang dat de schemabeheerder in ieder geval voldoet aan de eisen voor goed schemabeheer, zoals opgenomen in NTA 8813.

Het ministerie voor LNV heeft bijvoorbeeld In de internetconsultatie de voorwaarde gesteld dat de schemabeheerder voor een nieuw te ontwikkelen schema voldoet aan de eisen van NTA 8813, zie de Nota van toelichting bij de wijziging Besluit houders van dieren i.v.m. stellen brandveiligheidsvoorschriften.

Kies voor een schemabeheerder die voldoet aan de eisen van NTA 8813. Dat geeft vertrouwen in de onafhankelijkheid en de betrokkenheid van alle belanghebbende partijen. Door naar een schema van een NTA 8813-schemabeheerder te verwijzen worden partijen niet onrechtmatig voorgetrokken en heeft de opdrachtgever keuze uit partijen die kwaliteit bieden. De leden van de Vereniging van Schemabeheerders voldoen hier zondermeer aan, zie voor een overzicht de ledenpagina.

Schemabeheerders kunnen advies geven over allerlei vragen, zoals:

• Wat zijn de belanghebbende partijen bij een bepaald onderwerp en zijn die betrokken bij het schema of de schemabeheerder?
• Wat voor schema is geschikt om het doel te bereiken: een keurmerk, managementcertificatie, inspectie? Is accreditatie nodig of nuttig voor dit schema?

De Vereniging van Schemabeheerders kan advies geven over welke schemabeheerder ervaring heeft met een bepaald onderwerp.